Ontsmet je snijmachine met licht

Gepubliceerd op 02 februari 2016

Eén intense lichtflits is in principe voldoende om die vervelende bacteriën op een contactmateriaal, zoals een mes van een snijmachine, te doden.

Elke dag opnieuw gaat de vleeswarenindustrie de uitdaging aan om de microbiële belading op de contactmaterialen te elimineren.

Zou het niet fijn zijn mocht je de messen van jouw snijmachines kunnen ontsmetten door middel van krachtige lichtflitsen elke keer het mes een slice ham snijdt en je zo de kruisbesmetting op je eindproduct kan verminderen?

De effectiviteit van zo’n flits is wel afhankelijk van:

de vleesmatrix die het contactoppervlak bevuilt
de tijd tussen de contaminatie met de bacterie en de lichtflitsbehandeling.

Gentse onderzoekers, onder leiding van Prof. F. Devlieghere, testten in 2010 al de effectiviteit van intense lichtflitsen uit voor het versnijden van gefermenteerde worst, Parijse worst en varkensvlees.

Ontsmetting

Tijdens de proeven werd het oppervlak van het snijblad telkens opzettelijk besmet met 1 miljoen bacteriën per cm². Het mes bevatte stukjes vlees omdat het mes juist voor de test nog was gebruikt voor het versnijden van een bovenstaand vleesproduct. Daarna wachtte men 1, 5, 15, 30, 45 of 60 min alvorens een flits af te vuren op het oppervlak.

Eén flits bleek voldoende te zijn om de miljoenen bacteriën op het ganse oppervlak te doden. Maar je hebt volgens de onderzoekers wel minder dan 1 minuut de tijd na een besmetting om zo’n dodelijke flits af te vuren. Hoe langer de tijd tussen besmetting en flits des te minder bacteriën worden gedood.

Vijf, dus vier extra, flitsen van hetzelfde kaliber afvuren leidt niet tot een betere decontaminatie. De penetratiediepte van zo’n flits is zeer beperkt en bereikt dus enkel alles wat echt bovenop het oppervlak ligt. Alles wat in de “schaduw” ligt, blijft beschermd voor één enkele flits en dus ook voor vier extra flitsen.

Hoe langer je dus wacht, des te meer tijd hebben de bacteriën om zich te verstoppen achter hun vriendjes of achter de brokjes vet en eiwit die zich op het oppervlak van het mes bevinden. Eigenlijk zijn deze stukjes vlees Mount Everest-en waar de bacteriën zich achter kunnen verbergen of gebruiken ze hun vriendjes als een menselijk schild tegen de aanval van flitsen.

Hoe magerder het vlees, des te minder beschermingsmateriaal (vet en eiwitten) er is om zich mee te beschermen en des te efficiënter de ontsmetting. Anderzijds zijn de krassen en putjes in het roestvrijstaal ook ideale schuilkelders.

Uiteraard kan je spelen met de intensiteit van de flits waardoor het mogelijk is dat je meerdere flitsen moet afvuren alvorens een bacterie is geïnactiveerd.

Opgelet! Je kan het oppervlak van een sneetje vlees ook behandelen met een lichtflits om het eindproduct te ontsmetten. Hier is het belangrijk dat je de intensiteit van de lichtflits zo kan regelen dat de sensorische kwaliteit van het vleesproduct behoudt en de pathogenen toch afdoodt. Een niet zo eenvoudige opdracht.

Lichtflits

De onderzoekers gebruikten tijdens het onderzoek een labo-toestel van de firma Claranor. Deze lampen zijn gevuld met het edelgas Xenon dat geleidend wordt gemaakt. Bij een welbepaalde spanning ontlaadt de condensator in de lamp en ontstaat er een lichtflits. Deze lichtflits is het resultaat van botsende vrije elektronen met de Xenon-atomen in de lamp. Door de botsingen komt er energie vrij onder de vorm van wit licht. De intensiteit van het wit licht is zo krachtig dat DNA en andere macromoleculen in een bacterie beschadigd raken waardoor de bacterie sterft.

De gekozen lichtflits duurt een derde van een seconde (300 µs) en verbruikt 10 kW/cm² aan energie. De onderzoekers verifieerden ook of de lichtflitsen niet voor een ongewenste opwarming zorgden. Wat niet het geval bleek.