Elk bee(s)tje telt

Gepubliceerd op 23 juni 2017

Er gaat ontzettend veel voedsel verloren, niet alleen omdat voedsel niet eeuwig bewaarbaar is, maar ook omdat er meer eetbaar is dan we beseffen. En wat wij niet eten kunnen insecten misschien omzetten in waardevolle eiwitten.

Schaarste. Heeft uw tuin ook dorst geleden afgelopen week? Waterschaarste. Schaarste aan grondstoffen. Het is een toekomstperspectief waar we ons op moeten voorbereiden door in te zetten op de maximale valorisatie van grondstoffen, inclusief hun nevenstromen. Ook insecten kunnen hun rol spelen in dit recirculatieplan.

Food from Food

Met de stijgende wereldbevolking moeten we onze grondstoffen voor voeding maximaal inzetten voor voeding, dus ook hun nevenstromen. Veel van deze nevenstromen vinden hun weg in veevoeding om via dierlijke producten op ons bord te belanden. Maar we kunnen meer uit onze grondstoffen halen door deze omweg niet te maken. Om inzicht te krijgen waar de opportuniteiten zitten, hoeveel nevenstromen waar ter beschikking zijn, wordt er een inventaris gemaakt in kader van het EU Interreg-project Vlaanderen-Nederland foodfromfood.eu. Om de doelstelling ‘Food from Food’ waar te kunnen maken, engageert het project zich om ook de vraagzijde, zijnde mogelijks nieuwe producten en ingrediënten uit deze nevenstromen, in kaart te brengen. Daarbij willen we zoveel mogelijk inspireren. Zie ook artikel Bianka. Inspireren doen we ook door state-of-the-art technologie op pilootschaal ter beschikking te stellen.

Fermenteren kan je leren

Soms zijn hoogtechnologische snufjes niet aan de orde, en kunnen aloude technieken zoals pekelen en fermenteren hun dienst bewijzen. Die laatste techniek kent duidelijk een revival onder ‘foodies’ en kent ongekende mogelijkheden voor nieuwe smaken en nutrioneel interessante producten. Voor de Flanders’ FOOD Inspiration Days op 19 september hebben we een echte ‘foodie’, Maxime Willems van Proef!, uitgenodigd om ons de kneepjes van het vak te demonstreren. Kom dit proeven! Een verslagje volgt zeker in deze RADAR.

En wat als we het niet meer willen eten?

Dan komen de vliegen erop af. Niet alleen in onze groenbak, maar ook op professionele schaal in insectenkwekerijen. Het Horizon 2020 BBI project inDIRECT bekijkt alvast de mogelijkheden van insecten op nevenstromen richting food en non-food-toepassingen. Insecten zijn koudbloedig, hebben een redelijk efficiënte biomassaconversie (t.o.v. klassieke veeteelt) en kunnen goede eiwitfabriekjes zijn. Zijn ze dan echt duurzaam? Op deze vraag zoeken we een antwoord in het Flanders’ FOOD project ENTOMOFOOD dat we zullen toelichten op de Flanders’ FOOD Inspiration Days op 19 september.

De vlucht vooruit voor insecten

Insecten kunnen kringlopen sluiten en biomassastromen verwerken die we niet tijdig in (vee)voeding kunnen valoriseren. Maar is er wel vraag naar insecten? De consument lijkt heel voorzichtig, hoewel jongeren enthousiast gemaakt kunnen worden. Zwitserland laat 3 insectensoorten toe voor humane consumptie. In België geldt nog een gedoogbeleid tot het einde van dit jaar, daarna moeten bedrijven een Novel Food dossier indienen bij Europa om voedingsproducten op basis van insecten te kunnen verkopen in de EU. Dit is nog een belangrijke barrière die we moeten overbruggen vooraleer insectenproducten volop gelanceerd kunnen worden in de markt.

Voor dieren zijn insecten op het menu evidenter. Denk aan een kip die een dikke pier uit de grond pikt. Vandaar dat levende insecten aan niet-herkawers mag gevoerd worden, zie kadertekst. Echter vanuit voedselveiligheidsperspectief zijn er strenge regelgevingen in de EU die het voeren van insecten aan vee bemoeilijken. Een eerste doorbraak is er begin dit jaar: insecten zijn toegelaten in aquafeed. Dit biedt een groeiperspectief voor de insectensector.

Schaalgrootte en automatisatie zijn nog uitdagingen voor de sector. Het Interreg-project Entomospeed wil innovatie versnellen door bepaalde processen van de insectenkweek te automatiseren maar vooral ook te optimaliseren. Naast de realisatie van teelttechnische kenmerken zoals de voederbehoefte van de dieren, is er ook een infoloket (www.insectinfo.be) opgericht die potentiële nieuwe spelers in de sector, van antwoord zal kunnen dienen. De basis van de sector is nog maar recent gelegd. Daarom focust het project zich uitsluitend op de meelwormen voor menselijke consumptie en de zwarte soldatenvlieg als ingrediënt voor de veevoer sector.

Insecten als veevoer

Zowel voor voeder voor voedselproducerende dieren als voor gezelschapsdieren zijn gezuiverde vetten van insecten die gekweekt zijn met plantensubstraten (met inbegrip van melkproducten en eieren) toegelaten. Verwerkte dierlijke eiwitten van insecten die gekweekt zijn op plantensubstraten zijn enkel toegelaten in petfood. Het is verboden levende insecten als voeder aan herkauwers te geven. Andere dieren, zoals niet-herkauwers, hoeve- en gezelschapsdieren mogen met levende insecten gevoederd worden.

http://www.favv-afsca.be/dierlijkeproductie/dierenvoeding/insekten/