Q-DNA: Een innovatieproject om voedselveiligheid samen naar een volgend niveau te tillen

Vandaag treft de coronacrisis de Belgische voedingsbedrijven zwaar: het plots wegvallen van sommige binnenlandse markten en de export die drastisch daalt. Fevia roept op om ambitie te tonen en aan economisch herstel te werken om de curve weer om te draaien.

Ook in het herstelplan, en net als voorheen, blijven voedselveiligheid en kwaliteit absolute topprioriteiten voor de Belgische voedingsindustrie. Voedselveiligheid is eveneens een fundament waarop het promotiemerk “Food.be – Small country. Great food.” is gebouwd. De succesformule zal meer dan ooit zijn sterktes moeten tonen en een centrale spil vormen om de internationale handel weer op gang te brengen. Om de motor weer te doen aanslaan zullen voedingsbedrijven ook het vertrouwen van hun binnenlandse en buitenlandse handelspartners moeten kunnen behouden. #ReverseTheCurve

Never waste a good crisis

De pandemie heeft de bevolking anno 2020 geleerd waarom hygiëne zo belangrijk is om een microbiële besmetting te voorkomen. Voor een voedingsbedrijf is het consequent toepassen van goede hygiënische praktijken en ‘compliance to’ een dagdagelijks aspect dat inherent vergroeid is met het DNA van een voedingsbedrijf en zijn bredere organisatie.

Hoewel er geen causaal verband is tussen de pandemie en voedselveiligheid is iedereen, consument en producent, wel weer extra alert voor (microbiologische) voedselveiligheid van kwaliteitsvolle voedingsproducten, zeker nu de ontwikkelingen omtrent whole genome sequencing de kwaliteitsborging voor nieuwe uitdagingen stelt. Met technologie kunnen we reeds heel wat bereiken in het garanderen van kwaliteit en voedselveiligheid. Echter de aandacht voor de menselijke factor in de bewaking van voedselveiligheid en het ontwikkelen of verbeteren van de voedselveiligheidscultuur in een organisatie wordt o.a. vanuit de Codex Alimentarius en GFSI-standaarden naar voren geschoven om de voedselveiligheidsstatus van de voedingsindustrie drastisch en vanuit een andere invalshoek te verhogen.

De recente microbiologische uitbraken gerelateerd met producten van Belgische voedingsconcerns waren ook een wake-upcall dat voedselveiligheid altijd een prioriteit van het management en de werknemers moet zijn en het ganse bedrijf hiervan dient doordrongen te zijn, niet enkel de kwaliteitsafdeling. 

De Belgische voedingsindustrie kan nu, net zoals 20 jaar geleden, opnieuw de kans grijpen om een proactieve visie te implementeren op vlak van het beheersen van deze nieuwe aspecten van voedselveiligheid en om voedselveiligheid naar een nog hoger niveau te tillen. Het Belgische autocontrolesysteem, ingevoerd na de dioxinecrisis, heeft toen van Belgische voedingsbedrijven zeer betrouwbare handelspartners gemaakt die veilige voeding produceren. Nu kunnen zij opnieuw een stap voorwaarts zetten om best of class te blijven inzake voedselveiligheid.

Door vandaag de preventieve benadering in voedselveiligheid centraal te plaatsen via grondige validatie van productieapparatuur en de verankering van een voedselveiligheidscultuur in het DNA van de hele organisatie, en dus in de geesten van alle medewerkers, binnen een Belgisch voedingsbedrijf (Q-DNA) zal de voedingsindustrie weer een duidelijke voorsprong geven op de concurrentie. Het Q-DNA van het Belgisch voedingsbedrijf zal van het bedrijf de meest betrouwbare handelspartner maken.

3-jarig project met 2 complementaire pijlers: technologie en management 

Q-DNA is ook de roepnaam van een driejarig project voor Belgische voedingsbedrijven die deze voorsprong willen nemen.

Een goed functionerend voedselveiligheidssysteem met gevalideerde, technologische interventiestappen (module 1), gecombineerd met een doordachte controlestrategie ingebed in een algehele voedselveiligheidscultuur (module 2) is de beste garantie om op een proactieve manier voedselveiligheid te garanderen.

Het projectconsortium focust op een preventieve aanpak om de voedselveiligheidsstatus van bedrijven significant te verhogen door in te zetten op 2 complementaire pijlers, nl. technologie en arbeidsorganisatie en zal state-of-the-art tools en methodes ontwikkelen die een Belgisch voedingsbedrijf kan implementeren:

• Pijler 1: procesvalidatiemethodes om te kunnen garanderen dat het werkelijke productieproces en de gebruikte technologie voldoende voedselveiligheidsrisico’s reduceert en het bedrijf veilige en kwaliteitsvolle voeding produceert (process validation)
• Pijler 2: managementtools om een positieve voedselveiligheidscultuur doorheen alle lagen en afdelingen van het bedrijf te creëren (food safety culture)

Het projectconsortium verkiest zich in het project te focussen op microbiële voedselveiligheid omdat het sterk gelinkt is aan de bedrijfsspecifieke bedrijfscultuur, toegepaste technologie, producten en processen en de infrastructuur. Maar het spreekt voor zich dat een positieve voedselveiligheidscultuur impact heeft op de algehele voedselveiligheidsstatus.

Het projectconsortium bestaat uit:

• Flanders’ FOOD, (Wagralim), Fevia en Alimento om de Q-DNA kennis te verspreiden.
• Universiteit Gent om de Q-DNA kennis te genereren
  • Food safety culture: Prof. Liesbeth Jacxsens i.s.m. Prof. Peter Vlerick
  • Process validation: Prof. Frank Devlieghere