De aanleiding voor het opstellen van het Witboek is de verslechterende trend inzake eetgewoonten en fysieke beweging. Het witboek dient gezien te worden in een breed kader voor het verbeteren van het voedingspatroon, de toename van lichaamsactiviteit en voor een aanpak van overgewicht en obesitas. Het stelt een geïntegreerde multi-sectorale benadering voor waarbij vier fundamentele doelstellingen van belang zijn:
- Reductie van alle gezondheidsgerelateerde risico’s, geassocieerd met slechte eetgewoonten en te weinig fysieke beweging
- Samenwerking tussen private partners, de overheid en de consumentenorganisaties (ontwikkelen en versterken van samenwerking op lokaal, nationaal en EU vlak, met een grotere betrokkenheid van de Lidstaten en de WHO)
- Gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, industrie en consument
- Monitoring van alle genomen acties en maatregelen
De voorgestelde maatregelen zijn:
- Informatie voor de consument verbeteren: éénduidige en onderbouwde informatie zodat de consument een gezonde en evenwichtige keuze kan maken bij zijn aankoop van voedingsmiddelen. De richtlijn omtrent nutritionele etikettering wordt daarom ook herzien. In die optiek dient ook de richtlijn omtrent de wetenschappelijke onderbouw van nutritionele- en gezondheidsbeweringen gezien te worden.
- Verantwoord adverteren en verantwoorde marketingcampagnes voor de beïnvloeding van de consument en dan vooral kinderen. Er moet een gedragscode komen voor het adverteren rond producten rijk aan vet en suiker, vooral voor kinderen.
- Rijke keuze aan gezonde en evenwichtige producten: een gezonde keuze moet beschikbaar zijn voor de consument in de strijd tegen overgewicht en zwaarlijvigheid. De eindverantwoordelijkheid voor de “eet”keuze ligt uiteraard nog altijd bij de consument. De Commissie roept de voedingsindustrie op zijn voedingsproducten te herformuleren in producten met minder vet, suiker en zout. In 2008 zal de Commissie ook een verkennende studie laten uitvoeren rond de mogelijkheden van herformulatie van voedingsmiddelen om het vet-, suiker- en zoutgehalte te verminderen. Vooral de zoutreductie staat hoog op de agenda. De Europese Commissie legt dus nu nog geen normen op maar geeft eerst de zelfregulatie binnen de voedingsindustrie een kans. Dit is een duidelijk signaal van de Commissie naar de voedingsindustrie. In die zin heeft de Vlaamse voedingsindustrie al zijn verantwoordelijkheid opgenomen. 72 Vlaamse voedingsbedrijven nemen deel aan de multidiciplinaire Flanders’ FOOD projecten rond vet-, suiker- en zoutreductie en –vervanging in tal van levensmiddelen zoals chocolade, sausen, vleesproducten, zuiveldranken, brood, cake en koekjes.
- Aanmoedigen van lichaamsactiviteit en fysieke beweging via allerlei (sport)activiteiten, wat moet resulteren in een gezondere levensstijl
- Een gezonde en evenwichtige keuze moet meer onderbouwd zijn met feiten en cijfers. De Commissie stelt dan ook, via het 7de Kader Programma (KP 7) voor Onderzoek en Ontwikkeling, de nodige financiele middelen ter beschikking, ook voor KMO’s, voor het bestuderen van de gezondheidsimpact van voeding, de factoren die overgewicht en obesitas in de hand werken en consumentengedragingen. Via het EIS project (Europese InnovatieStimulering) speelt Flanders’ FOOD in op die geboden mogelijkheid door het sensibiliseren en stimuleren van Vlaamse KMO’s voor deelname aan projecten binnen KP 7. Voor meer info wordt verwezen naar de website www.flandersfood.com
- Betere opleiding van professionelen binnen de industrie, het onderwijs en de gezondheidszorg met nadruk op de impact van voeding en beweging op de welvaartsziekten. In die zin heeft Flanders’ FOOD twee boeken gepubliceerd met als titels: "voeding en gezondheid – een overzicht van functionele componenten en van de relatie voeding en gezondheid" Meer info en bestelformulier. en “Voedingsingrediënten: een stand-van-zaken – Eigenschappen en toepassingen - Technologische aspecten - Rol in de voeding en gezondheidseffecten”, die direct inspelen op deze maatregel. Meer info en bestelformulier.
- Ontwikkelen van monitoringsystemen met betrekking tot data omtrent overgewicht en obesitas, ondernomen acties op Lidstaat niveau en individuele projecten/programma’s die het effect van de genomen maatregelen moeten aantonen
Termijn
De Commissie heeft ook een duidelijk termijn aangegeven. Tegen 2010 zal monitoring moeten aantonen dat de maatregelen o.a. ook rond de zelfregulatie binnen de voedingsindustrie effect hebben gehad. Indien dit niet het geval mocht zijn, dan overweegt de Europese Commissie om normen omtrent vet-, suiker- en zoutgehalte in levensmiddelen op te leggen.
De volledige tekst van het Witboek kan geraadpleegd worden op de website van DG SANCO:http://ec.europa.eu/dgs/health_consumer/index_en.html