De vergrijzende bevolking wordt steeds groter, en omvat een heel diverse groep van mensen die een gezond en aangenaam leven willen. Tot nu wordt hier bij productontwikkeling en –lancering slechts in beperkte mate op ingespeeld. Nederlandse onderzoekers tonen hoe de ontwikkeling van nieuwe maaltijden voor de vergrijzende bevolking doelgericht aangepakt kan worden op basis van een consumenten gestuurde productontwikkeling. Dit proces bestaat uit een aantal fasen (zie Figuur 1). Het resultaat is een beter inzicht in de wensen van deze doelgroep.
Figuur 1: Consumenten gestuurde productontwikkeling – het proces (Costa en Jongen, 2010)
In de consumentengestuurde productontwikkeling wordt eerst de markt in kaart gebracht: hoe groot is deze populatie, hoe evolueert die,… Daarna wordt op basis van focusgroepen en diepgaande individuele interviews een inschatting gemaakt van de houding en verwachtingen van deze bevolkingsgroep ten opzichte van maaltijden. Om de bevindingen te toetsen, worden tenslotte nieuwe concepten voorgesteld aan de doelgroep. Op die manier krijgen de bevindingen ‘vorm,’ en kan ook nagegaan worden hoe er best naar de doelgroep wordt gecommuniceerd.
Om een voorbeeld te geven van één van de stappen in het proces, wordt even ingezoomd op de inventarisatie van waarden en kenmerken die bij senioren belangrijk zijn bij de bereiding en consumptie van huisbereide maaltijden (figuur 2). Daaruit blijkt dat voor een ouder wordend Nederlands huishouden eenvoud, smaak, diversiteit, versheid en veiligheid belangrijke kenmerken zijn voor een maaltijd.
Figuur 2: Hiërarchische waarden kaart van senioren (55-87 jaar) voor de bereiding en consumptie van thuisbereide maaltijden tijdens weekdagen. De dikte van de verbindingslijnen is een maat voor de sterkte van de associatie tussen de congnitieve elementen. (Costa en Jongen, 2010)
Rekening houdend met alle informatie die ze verzamelden uit en met de doelgroep, konden er 2 domeinen geïdentificeerd worden waar er opportuniteiten zijn voor de ontwikkeling van convenience maaltijden voor een verouderende bevolking. Ten eerste kan ingespeeld worden op een evenwicht tussen een voldoende mate van ‘convenience’ enerzijds en aandacht voor evenwichtige en smakelijke voeding anderzijds. Met ‘convenience’ wordt hierbij bedoeld dat het eenvoudig te bereiden moet zijn, maar waarbij toch nog een zekere mate van betrokkenheid vereist is bij de bereiding van de maaltijd. Het tweede domein situeert zich op het evenwicht tussen vers en toch houdbaar. Voor de fabrikant van maaltijden een kwestie van een zoektocht naar een technologie die dit kan waarmaken.
Ook lijkt het belangrijk dat de aangeboden concepten herkenbaar zijn, zonder daarbij noodzakelijkerwijs traditioneel te zijn.
Heel concreet dienden zich 2 opportuniteiten voor productontwikkeling aan:
- De productie van gekoelde, bereidingsklare maaltijdcomponenten voor de retail (niet noodzakelijkerwijs voorverpakt). Dit laat de senioren toe om naar believen componenten te mengen om hun Oriëntaalse afhaalmaaltijden zelf te bereiden.
- De productie van bereide maaltijden op maat van de noden van een verouderende bevolking die bepaalde nutritionele noden heeft.
Tot slot geven de onderzoekers ook aan dat er bij de ontwikkeling van producten voor een verouderende bevolking ook steeds rekening moet worden gehouden met de portiegroottes, de verpakking, de duidelijkheid van het etiket. En voor de producenten van dranken: de ouder wordende mens moet voldoende vocht consumeren.
Bron
Ana I. A. Costa; Wim M. F. Jongen (2010). Designing New Meals for an Ageing Population. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, Vol 50 (6), p. 489 - 502