Labels voor nutritionele kwaliteit
Gentse onderzoekers introduceerden een sterrensysteem om de nutritionele kwaliteit van de maaltijden aan te geven. Het systeem vermeldde ook eventuele tekortkomingen van de maaltijden, zoals te hoge gehaltes aan energie, verzadigd vet of zout, of te weinig groenten. Op die manier werd duidelijk gemaakt welke de gezondste en minder gezonde maaltijdkeuzes waren. Een groep van 224 kantinegebruikers, voornamelijk vrouwelijke studenten tussen 18 en 25 jaar, noteerde voor en na de introductie van het sterrensysteem alles wat ze dagelijks consumeerden. Uit de studie blijkt dat het ingevoerde systeem niet geleid heeft tot een toename van het aantal geconsumeerde gezonde maaltijden, noch tot een betere inname van voedingsstoffen.
De onderzoekers hadden gehoopt op gunstige effecten, zeker bij deze groep van jonge hoger-opgeleide vrouwen. Toch zijn ze niet helemaal verbaasd over het uitblijven van gunstig resultaat. Van de deelnemers aan de studie werd inderdaad verwacht dat ze meer dan een gemiddelde consument betrokken zijn bij voeding en gezondheid. Als bij deze doelgroep geen resultaat wordt gevonden, dan is de kans groot dat nog minder effect mag worden verwacht bij een meer algemeen publiek. Het is duidelijk dat de keuzes van kantinegebruikers door zeer veel factoren worden bepaald. Gewoonten, smaakvoorkeuren en keuzes van anderen zijn blijkbaar sterker dan voedingswaarde-informatie bij de menu’s.
Toch was er een kleine groep van 60 deelnemers bij wie meer dan eens een gezondere keuze – als aangegeven door het sterrensysteem – werd vastgesteld. Het ging hier vooral over studenten met een hogere kennis over voeding en gezondheid, en met een sterkere motivatie om gezonder te gaan eten.
Mee-eten met tafelgenoot
De grootte van de portie van een tafelgenoot heeft onbewust een invloed op de hoeveelheid voedsel die we eten.
85 vrouwen aten in een nagebootst eetcafé een warme maaltijd, samen met een andere vrouw die als actrice was ingehuurd om het experiment te beïnvloeden. Beide vrouwen kregen een kleine of een gemiddelde hoeveelheid op hun bord, waar ze zo veel van mochten eten als ze wilden. De actrice als mee-eter had per keer een andere instructie gekregen, zonder dat de proefpersonen dat wisten. De actrice moest slechts de helft opeten, haar bord leegeten of nog een keer opscheppen.
Vrouwen die een grotere hoeveelheid hadden gekregen, aten gemiddeld 35 procent meer dan vrouwen met een kleinere maaltijd. Verder aten de proefpersonen ruim 20 procent meer als de tafelgenoot nog een keer extra opschepte. Het merendeel van de proefpersonen was zich achteraf overigens niet bewust dat ze meer aten. Ze dachten niet meer te hebben gegeten dan anders. Volgens de onderzoekers is het duidelijk dat ze meer aten vanwege de grootte van de maaltijd en de eetlust van de tafelgenoot.
Bronnen