De Europese Commissie heeft de European Food Safety Authority (EFSA) geraadpleegd omtrent de veiligheid van fosfaat als voedseladditief. Dit gebeurde naar aanleiding van een onderzoek dat aantoonde dat een te hoge toegevoegde hoeveelheid fosfaat in voedsel schadelijk kan zijn voor de consument.
Fosfaat additieven spelen een belangrijke rol in de vleesindustrie. De orthofosfaten (E339, E340 en E341) kunnen gebruikt worden als zuurteregelaars maar de difosfaten (E450), trifosfaten (E451) en polyfosfaten (E452) worden het meest toegevoegd. Zij beïnvloeden de waterbinding van vlees op verschillende niveaus. Hierdoor dragen ze bij tot de structuur en textuur. Fosfaat wordt ook in de kaasindustrie gebruikt bij het maken van zachte kazen. Door het toevoegen van fosfaat verliezen de eiwitten hun structuur waardoor ze meer water kunnen binden. Ook in de frisdrankindustrie worden fosfaten in grote hoeveelheden gebruikt.
Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat fosfaat schadelijk kan zijn voor de gezondheid van de consument. Er zijn twee soorten fosfaten in de voeding: de natuurlijk aanwezige fosfaten en de toegevoegde fosfaten. Fosfaten komen natuurlijk voor onder de vorm van organische esters in hoofdzakelijk eiwitrijkvoedsel zoals zuivelproducten, vis, vlees, sauzen en eieren. Het is niet nodig om inname van deze fosfaten te verlagen want ze worden slechts in beperkte mate geabsorbeerd door het lichaam. Een beperking van de inname van producten rijk aan natuurlijk fosfaat zou bovendien negatieve gevolgen kunnen hebben, nl. eiwitondervoeding. De toegevoegde fosfaten (voedseladditieven) worden daarentegen wel in grote mate opgenomen door de dunne darm en komen zo in het bloed terecht. Het is reeds lang bekend dat bij patiënten met een chronische nieraandoening een te hoge consumptie van fosfaat nefaste gevolgen kan hebben, met de dood tot gevolg. De laatste jaren is er bovendien steeds meer bewijs beschikbaar dat er ook bij gezonde individuen een verband is tussen consumptie van fosfaat en cardiovasculaire aandoeningen. Fosfaat zou ook verouderingsprocessen induceren. De recent ontwikkelde inzichten in dit domein werden door Ritz et al. (2012) gebundeld in een review artikel. De bevindingen in deze studie waren dermate alarmerend dat de Europese Commissie het EFSA er toe aan zette de huidige maximaal toegestane dagelijkse inname van fosfaat te herevalueren.
Zodra de consument zich bovendien bewust wordt van de gezondheidsproblemen gerelateerd aan fosfaat zal hij mogelijk zijn koopgedrag bijsturen en bewust op zoek gaan naar fosfaatarme of –vrije producten. Bovendien dragen fosfaten een E-nummer. E-nummers worden in de ogen van de consument aanschouwd als chemische, kunstmatige stoffen. Dit hoort volgens de consument niet thuis binnen de gezonde voeding.
Voedingstechnologen staan dus voor de uitdaging om het toegevoegde fosfaatgehalte in de voeding te verlagen. Reductie van fosfaat zal echter een negatieve invloed hebben op de productkwaliteit. Deze negatieve gevolgen zullen gecompenseerd moeten worden.
Bronnen
- Ritz E, Hahn K, Ketteler M, Kuhlmann MK, Mann J: Phosphate additives in food- a health risk. Dtsch Arztebl Int 2012; 109(4): 49-55.
- http://www.foodnavigator.com/Science-Nutrition/Phosphate-study-prompts-EC-request-for-safety-reassessment
- http://www.foodnavigator.com/Science-Nutrition/Phosphate-in-food-is-health-risk-that-should-be-labelled-claim-researchers
