Bioco is een jonge koffiebranderij die onder andere koffie in capsules produceert, en daarbij zeer veel belang hecht aan het artisanale en het duurzame. Voor de koffie zelf is één ding, maar voor de capsules bleek dat ook niet zo evident. Lees hier hun verhaal!
Over Bioco
Bioco is een kleine Belgisch koffiebranderij, opgericht in 2016, waar alles draait rond de ambacht. Sneller is niet altijd beter, hier worden de bonen dus langzaam geroosterd, wat het aroma alleen maar ten goede komt.
Eigenaren en enige werknemers Dieter en Jo willen ook vooral de koers van de duurzaamheid op varen, wat ervoor zorgde dat ze pioniers werden op gebied van verpakking. Meer bepaald, met hun koffiecapsules, die 100% biogebaseerd én composteerbaar zijn, zonder in te boeten aan functionaliteit.
Een switch naar een biogebaseerde verpakkingsstrategie
Een duurzame bedrijfsstrategie zat bij Dieter en Jo al in het bloed, maar de transitie naar duurzamere verpakkingen kwam voor een stuk voort uit bezorgdheden van hun consumenten.
Hun oorspronkelijke verpakking, een papieren koker met aluminium coating en metalen deksel, was vooral een visuele ‘eye-catcher’, die hen onderscheidde van de vele concurrenten in de schappen van de supermarkt. Maar de kritische consument liet het niet na om zijn bezorgdheid over het duurzaamheidsaspect te uiten.
Jo Temmerman (mede-eigenaar Bioco): “Plastic op fossiele basis blijft een enorm probleem als je weet dat er wereldwijd jaarlijks ongeveer 350 miljoen ton wordt geproduceerd. Het is tijd om niet alleen over te schakelen op duurzamere producten, maar ook op duurzamere verpakkingen. Voor ons is het van cruciaal belang dat na het drinken van onze koffie, alleen de smaak overblijft.”
Dus gingen ze op zoek naar beter: met de medewerking van leveranciers, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en verschillende intergemeentelijke afvalinzamelaars (de zogenaamde 'intercommunales') leerden ze de levenscyclus van de verpakkingen beter kennen. Wat resulteerde in pouches die voor 89% bestaan uit biogebaseerde, hernieuwbare materialen, voornamelijk cellulose en biomassa-resten van suikerriet, en capsules die zelfs voor 100% biogebaseerd zijn.
100% biogebaseerd, dat gaat natuurlijk niet zomaar
Voor de pouches moesten bepaalde trade-offs worden gemaakt. Voor koffie is het erg belangrijk dat de zakken volledig luchtdicht zijn, en dat bleek helaas op dat moment nog niet mogelijk voor 100% biogebaseerde oplossingen.
Voor koffiecapsules, die sowieso voldoende stevig moeten zijn en dus een dikke rand nodig hebben, was dit gelukkig geen probleem. Enkel het membraan dat de capsule afsluit zorgde wel voor een uitdaging.
Leverancier Bio4Pack heeft daarvoor een gepatenteerde technologie ontwikkeld dat cellulose en PLA combineert in een specifieke weefstructuur. Cellulose is op zichzelf poreus en dus niet luchtdicht. PLA op zichzelf zou te stevig zijn om perforatie van de capsule mogelijk te maken. Doordat de capsules luchtdicht zijn, is het bovendien ook geen vereiste meer dat de buitenverpakking, of de dozen waarin de capsules bewaard worden luchtdicht zijn.
Bij het ontwerp van de capsules werd ook rekening gehouden met eventuele individuele afvalscheiding bij de consumenten thuis. Aangezien een correcte afvalsortering, inzameling en end-of-life-beheer een kritieke component is in de duurzaamheidseffecten van het product, zijn de capsules voorzien van een groene ring als visueel signaal om aan te geven dat ze industrieel composteerbaar zijn.
Klein maar vooruitstrevend
De radicale keuze van Bioco voor duurzamere verpakkingen is intrinsiek gemotiveerd, maar ook strategisch: als kleine speler moet je een duidelijke positie innemen ten opzichte van grotere spelers.
Maar ook wat betreft de overgang naar biogebaseerde verpakkingen en capsules heeft klein zijn zo zijn voordelen. Ten eerste kan de levering van biogebaseerde verpakkingen voor grotere bedrijven een moeilijkheid zijn. En inderdaad, Bioco moet ruim van tevoren bestellingen plaatsen doordat er niet altijd voldoende materiaal kan geproduceerd worden. Maar zoals Dieter uitlegt: “Als groot bedrijf kun je niet werken met een levertijd van 12 weken, maar voor ons is dat geen probleem. We produceren kleinere volumes en kunnen ervoor zorgen dat we voldoende verpakkingen op voorraad hebben.”
De impact van de biogebaseerde verpakkingen op de totale kostprijs is enorm: ongeveer 10%. Bioco rekent deze kost echter niet door aan de consument, maar rekent ze deels door als marketingkost, en neemt deels genoegen met een lagere marge. Een dergelijke beslissing passeert in grote bedrijven allicht niet zo gemakkelijk…
BIOSWITCH is een Europees Horizon-2020 project gefinancierd binnen de call H2020-BBI-JT2019 opgezet door de Bio-Based Industries Joint Undertaking (BBI JU), dat A-merkproducenten wil motiveren tot, en ondersteunen bij een overschakeling naar een biogebaseerde aanpak, ie een switch van op fossiele grondstoffen gebaseerde naar op biomassa gebaseerde producten en toepassingen. Met behulp van bevragingen, case studies, workshops, een toolbox en praktijgidsen worden de strategieën in kaart gebracht en verspreid naar bedrijven. Het project zal niet enkel de producenten betrekken, maar (onder andere) ook consumenten, publieke administraties en de biogebaseerde industrie.
Voor meer info over het project kan je tevens terecht bij Emma Sidgwick.
Bronnen
- Bioco case study, Bioswitch project [https://bioswitch.eu/documents/#case]
- https://kanaalz.knack.be/nieuws/start-up-komt-met-afbreekbare-koffiecapsules/video-normal-860047.html
- http://www.madeinvlaamsbrabant.be/nieuws/koffiebranderij-bioco-lanceert-ecologische-buidel/
- http://www.biojournaal.nl/article/7029673/bio-koffie-nu-in-ecologische-pouch/
- http://www.gezondverstandig.be/het-verhaal-van-een-liefdeskind-van-twee-koffieliefhebbers-met-een-passie-voor-duurzaamheid/
- https://www.worldfoodinnovations.com/innovation/biobased-compostable-single-serve-coffee-capsules
- https://nlintheusa.com/food-valley-award-2015-finalists-announced
- https://www.en.nvc.nl/finalists-de-gouden-noot-2016/
- https://news.bio-based.eu/lavazza-launches-compostable-coffee-capsules/
- https://www.theguardian.com/environment/2019/nov/04/better-latte-than-never-compostable-coffee-pods-go-on-sale