Aan de slag met nieuwe grondstoffen: een terugblik

Agrobiodiversiteit

Van de ongeveer 30 000 eetbare plantensoorten die er bestaan, is onze wereldwijde voedselvoorziening hoofdzakelijk gebaseerd op slechts een handvol verschillende gewassen. Met deze boodschap toonde Xavier Scheldeman, Onderzoeksdirecteur van de Plantentuin van Meise, meteen de relevantie van deze inspiratiedag aan. Hij vertelde hoe agrobiodiversiteit geëvolueerd is over de jaren heen en welke rol de ontdekking van Amerika hierin heeft gespeeld. Gezien de verschillende uitdagingen waar we vandaag de dag mee te maken hebben, is het niet alleen erg belangrijk om deze diversiteit in stand te houden maar ook om kennis op te bouwen over verschillende (wilde) plantensoorten, gaf Xavier mee. 

Vlaamse knollen en pseudogranen

Tijdens de verschillende workshops werd al snel duidelijk dat we in Vlaanderen al volop onderzoek doen naar zowel de teelt als de toepassingen van alternatieve plantaardige grondstoffen. Zo liet Hogeschool VIVES ons letterlijk en figuurlijk proeven van yacon: een knolgewas afkomstig uit het Andesgebergte dat ook bij ons goed kan groeien en bovendien rijk is aan fructo-oligosacchariden. Een fris sapje of sorbet op basis van yacon, of zelfs gewoon rauw: uit de workshop bleek dat de mogelijkheden eindeloos zijn. Maar ook naar quinoa, dat gebruikt kan worden als graan- of rijstvervanger, wordt momenteel onderzoek gedaan. Gerda Cnops (ILVO) en Filip van Bockstaele (UGent) gingen met de bedrijven in interactie over de kennis die ze al hebben opgedaan over de teelt, de nutritionele samenstelling en de functionele eigenschappen van Vlaamse quinoa.

Nevenstromen en vleesalternatieven

Dat een grondstof niet steeds ‘nieuw’ hoeft te zijn, toonde Marie Demarcke en Ellen Martens van Flanders’ FOOD aan in een workshop rond nevenstromen. Samen met de deelnemers dachten zij na over de opportuniteiten maar ook over obstakels van het valoriseren van nevenstromen uit de agrovoedingsindustrie.

Wanneer we het hebben over nieuwe grondstoffen, mogen we vleesalternatieven natuurlijk niet vergeten. Professor Ilse Fraeye gaf ons een overzicht van de evolutie over de jaren heen: van tofu en tempeh over vleesanalogen tot binnenkort misschien zelfs single cell protein en kweekvlees. Bij het wel, niet of minder eten van dierlijke eiwitten blijkt er ook vaak een ‘wij-zij’ denkpatroon te ontstaan onder de consumenten. Amber Peeters van de Universiteit Antwerpen gaf een boeiende presentatie over deze polarisatie en gaf tips hoe we hiermee kunnen omgaan in onze communicatie. 

Diversiteit en gezondheid

Diversiteit is niet alleen belangrijk op het veld maar ook op ons bord. Professor Carl Lachat gaf ons eerst een woordje uitleg over hoe de voedingsaanbevelingen kunnen verschillen van land tot land (wist jij trouwens dat ze in Japan een voedingstol gebruiken i.p.v. een -driehoek?). Hij gaf aan dat een divers dieet ervoor zorgt dat we voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen en dat epidemiologische studies zelfs hebben aangetoond dat het eten van meer verschillende soorten gelinkt kan worden aan een gezondheidswinst én uitgestelde sterfte.

Wanneer we op zoek gaan naar nieuwe soorten in onze voeding, bijvoorbeeld naar nieuwe eiwitbronnen, mogen we allergenen zeker niet uit het oog verliezen. Professor Bruno De Meulenaere leerde ons wat een voedselallergie juist is en vertelde dat er onderzoek wordt gedaan naar het effect van bepaalde processingtechnieken -en condities op de allergeniciteit van voedingsmiddelen.

Professor Imogen Foubert van KULeuven Campus Kulak gaf ons ook een inkijk in de gezondheidsaspecten van omega-3-vetzuren. Ze vertelde dat micro-algen een interessante bron van deze vetzuren kunnen zijn, zowel omwille van duurzaamheidsaspecten als omwille van extra gezondheidsvoordelen.

Naast het feit of vetten nu gezond zijn of niet, bestaan er binnen het thema 'voeding en gezondheid' nog een heleboel andere misvattingen. Gaan in een microgolfoven alle vitaminen verloren? En zorgt het eten van ajuin nu echt voor winderigheid? Prof. Tara Grauwet van KU Leuven en Greet Cleemput van Flanders’ FOOD testten de kennis van de deelnemers over allerlei mythes. De winnaars konden een mooi groenten-en fruitpakket van VEGEBE in ontvangst nemen.