Recent organiseerde Flanders’ FOOD samen met Flux50 een studiedag waar 100 deelnemers kennis opdeden rond de energietransitie en nieuwe partners leerde kennen. Blik samen met ons terug en ontdek de belangrijkste inzichten.
Met de doelstelling om tegen 2050 een netto nuluitstoot te realiseren, speelt de Vlaamse voedingsindustrie een sleutelrol in de energietransitie. Op 18 maart kwamen professionals uit de sector samen in de aangename setting van Lindemans Satellite Brewery om inspiratie op te doen, nieuwe partners te leren kennen en te ontdekken welke innovatieve oplossingen bijdragen aan een duurzame warmtevoorziening.
TECHNOLOGISCHE INNOVATIES EN STRATEGISCHE KEUZES
OVERZICHT VAN HERNIEUWBARE WARMTEBRONNEN
Professor Steven Lecompte trapte de dag af met een presentatie over de verschillende hernieuwbare technologieën die de industrie kan inzetten voor warmtevoorziening. Hij lichtte de voor- en nadelen toe van diverse technologieën en besprak de modellen van UGent, die bedrijven helpen bij het bepalen van de optimale keuze per scenario. Een belangrijke conclusie was dat een combinatie van technologieën vaak de beste strategie is, zodat bedrijven flexibel kunnen inspelen op schommelingen in gas- en elektriciteitsprijzen.
Figuur 1: Overzicht van de verschillende hernieuwbare energiebronnen.
DIEPE GEOTHERMIE ALS DUURZAME WARMTEBRON
Roeland Van Muylder van Witteveen+Bos presenteerde de mogelijkheden van diepe geothermie voor de voedingsindustrie. In Europa zijn er al meer dan 400 operationele geothermische centrales, en in Vlaanderen wordt door VITO onderzocht hoe deze techniek breed kan worden ingezet. Janssen Pharmaceutica in Beerse maakt al gebruik van aardwarmte, en verschillende voedingsbedrijven bestuderen momenteel hoe ze geothermische warmte kunnen integreren. Zo werd Witteveen+Bos door een voedingsbedrijf ingeschakeld om voor hun bedrijf de businesscase rond de koppeling met een aardwarmtecentrale te bekijken. Uit deze studie bleek dat de terugverdientijd van deze investeringen minder dan een jaar zou bedragen.
CONCRETE TOEPASSINGEN BINNEN DE VOEDINGSINDUSTRIE
DE ZUIVELARIJ: RESTWARMTE SLIM BENUTTEN
David De Coster van De Zuivelarij deelde hoe zijn kaasmakerij, ondanks zijn bescheiden schaal, investeert in de energietransitie. Met twee nieuwe warmtewisselaars en een buffervat wordt restwarmte hergebruikt, wat niet alleen leidt tot energiebesparing maar ook de efficiëntie verhoogt. Dankzij de ecologiepremie+ van VLAIO wordt de terugverdientijd verkort van 6,8 naar 5 jaar. Daarnaast leverde deze investering ook tijdbesparingen op en was de investering voor een extra stoomketel momenteel niet nodig.
LA LORRAINE BAKERY GROUP: OPTIMALISATIE VAN RESTWARMTE
Jonathan Orbie van Sweco presenteerde een project waarbij La Lorraine Bakery Group op een kostenefficiënte manier restwarmte valoriseert. Via de VLAIO-vergroeningsscan werd onderzocht hoe restwarmte uit de koelinstallatie optimaal benut kon worden. Een pinch-analyse toonde aan dat het direct hergebruiken van warmte een aanzienlijk energie- en kostenvoordeel oplevert met een verwachte gasbesparing van 38%. De implementatie zal gefaseerd starten in Q2 van 2025.
PROTIX: SLIMME ENERGIE-INTEGRATIE
Stijn Bekers (Protix) en Bert Vanhoutte (Uticon) deelden inzichten uit hun energie-optimalisatiestudie. Ze onderzochten hoe verschillende droogtechnieken, warmte-integratie en energie-massabalansen kunnen bijdragen aan duurzamer energiegebruik. Hun belangrijkste conclusie was dat de terugverdientijd van investeringen sterk afhankelijk is van de gas- en elektriciteitsprijzen, variërend tussen 1,2 en 8 jaar.
FLEXIBILITEIT IN ENERGIEGEBRUIK: EEN CRUCIALE FACTOR
Jan Gilot en Pietjan De Brouwer van PowerPulse schetsten de evolutie van de gas- en elektriciteitsmarkten en benadrukten het belang van flexibiliteit in energieverbruik. Ze bespraken verschillende strategieën om operationele kosten te optimaliseren:
- Peak Shaving – Verminderen van piekverbruik om capaciteitskosten te drukken.
- Day-Ahead Optimization – Afstemmen van energieverbruik op fluctuaties in marktprijzen.
- Zelfconsumptie van hernieuwbare energie – Efficiënter gebruik van eigen opgewekte stroom.
- Deelname aan reserve- en onbalansmarkten – Financiële voordelen door flexibiliteit te benutten.
PRAKTIJKVOORBEELD: DIEPVRIESINSTALLATIE ALS THERMISCHE BUFFER
Een concreet voorbeeld van flexibel energiegebruik kwam van Tomas Van Oyen (PropheSea) en Tom Neels (Ikologik). Zij ontwikkelden een scientific machine learning-model voor Horafrost, waarmee hun diepvriesinstallatie wordt ingezet als thermische buffer zonder impact op de productkwaliteit. Dit zorgt voor aanzienlijke energiebesparingen en kostenefficiëntie.
BIOGAS EN BIOMETHAAN ALS ALTERNATIEF
Lisa Deraedt van Biogas-E lichtte toe hoe biogas en biomethaan bijdragen aan de energietransitie. In Vlaanderen zijn er al 86 grootschalige vergisters in werking, waaronder bij Ardo, waar 89.000 ton organisch afval wordt omgezet in groene energie. Ook Brouwerij De Brabandere benut biogas en bespaart zo 10-15% op aardgasverbruik. Daarnaast biedt biomethaan, een volwaardige vervanger van aardgas, een veelbelovend perspectief voor de voedingsindustrie.
CONCLUSIE: SAMEN NAAR EEN DUURZAME TOEKOMST
Naast inspirerende presentaties bood het event ook een waardevolle gelegenheid om nieuwe contacten te leggen en samenwerkingen te versterken. Warmte-integratie bleek een belangrijk thema, maar de toenemende nood aan flexibiliteit in energiegebruik werd als een cruciale factor naar voren geschoven.
De energietransitie is volop aan de gang, en de keuzes die bedrijven vandaag maken, zullen hun concurrentiepositie morgen bepalen. Dit event bewees opnieuw dat de Vlaamse voedingsindustrie klaar is om deze uitdaging aan te gaan.
Watts Next?
- Haalbaarheidsstudie via de vergroeningsscan: Heeft jouw onderneming plannen om te investeren in een groene technologie, maar wil je eerst onderzoeken of dit technisch en economisch haalbaar is? Doe dan een vergroeningsscan bij een van de 10 geselecteerde adviesbureaus. Als onderneming betaal je 15% van de kostprijs voor deze scan, VLAIO betaalt de andere 85%.
- Vlaamse subsidies voor implementatie van een innovatieve technologie: Wil je je ecologische plannen aftoetsen? Neem contact op met VLAIO via het aanmeldingsformulier. Vertel ons wat jouw investeringsplannen zijn. Dan bekijken we samen of jouw investeringsplannen in aanmerking komen voor steun en waar de aandachtspunten liggen voor het opmaken van een goede steunaanvraag.
- Factory of the Future-scan: Flanders' FOOD voert samen met jou en een aantal van je medewerkers een scan uit. De methode werd ontwikkeld door Agoria/Sirris en is gebaseerd op de eisen voor een Factory Of The Future. De oefening zorgt voor een beter inzicht in waar je vandaag de dag staat op de zeven sleuteltransformaties van een Factory Of The Future.
- Sector Federatie Overeenkomst (SFO): Een SFO of sectorfederatie-overeenkomst is de opvolger van de mini-EBO. Het doel is om kmo’s te ontzorgen en te helpen bij het implementeren van energiebesparende maatregelen. Daarvoor kunnen ze gratis een beroep doen op het energieadviesbureau Denercon. En dit van 1 januari 2024 tot 31 december 2027.
Partners
Sponsors
