Niet verteerbaar zetmeel heeft een goede reputatie als het op gezondheid aankomt. Het verlaagt het suikergehalte in het bloed en maakt onze dikke darm gezonder. Daarnaast toont recent onderzoek aan dat dit niet verteerbaar zetmeel ook helpt in de strijd tegen obesitas, tegen een te hoge cholesterol en tegen darmkanker.
Niet verteerbaar zetmeel bevordert onze gezondheid. De definitie van niet verteerbaar zetmeel wordt onderaan in kaderstuk uitgelegd. Het wordt in de dikke darm voor een deel gefermenteerd waardoor de korte keten vetzuren toenemen. Dit leidt tot een betere bloeddoorstroming in de dikke darm en een verlaging van de pH van het lumen van de dikke darm. Hierdoor is er
- preventie tegen darmzweren;
- verlaging van het glucosegehalte in het bloed;
- stimulatie van de groei van goede darmbacteriën en
- verlaging van het risico op darmkanker.
Recent werden nog meer gezonde voordelen van niet verteerbaar zetmeel aangetoond. Het remt de eetlust, vermindert het risico op hart- en vaatziekten en kanker.
Obesitas Abdominaal vet of buikvet neemt af wanneer niet verteerbaar zetmeel gegeten wordt. Dit hebben de onderzoekers van de Louisiana State University gevonden in een studie met niet verteerbaar amylose maïs zetmeel. Het eten van dit soort zetmeel stimuleert de vorming van het darmpeptide YY en het glucagon-achtig peptide. Dit zou het buikvet doen verminderen. De onderzoekers leidden hieruit af dat dit niet verteerbaar maïs zetmeel een zeer efficiënte en natuurlijke aanpak is bij de bestrijding van obesitas.
Cholesterol Het eten van niet verteerbaar zetmeel vermindert het gehalte aan cholesterol en triglyceriden. Dit zijn de resultaten van een 4 weken durende studie aan de Japanse Obihiro Universiteit. In de studie werd de invloed van zetmeel van Benimaru of Hokkaikogane aardappelen op het totale cholesterol gehalte en op de serum glyceriden nagegaan. Benimaru zetmeel verhoogt de vorming van galzuren waardoor het cholesterol gehalte in het bloedserum verlaagt. Hokkaikogane zetmeel verlaagt de gehaltes aan triglyceriden. Dit komt doordat het de synthese van de vetzuren FAS en SREBP-1c stopt.
Cholesterol is één van de best gekende risicofactoren voor hart en vaatziekten. Toevoeging van één van deze aardappelzetmelen verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Verder onderzoek waarbij een mix van deze niet verteerbare zetmelen gebruikt wordt, geeft misschien nog meer positieve gezondheidseffecten.
Darmkanker Niet verteerbaar zetmeel als functioneel en geneeskundig voedsel. Het eten van niet verteerbaar zetmeel geeft een stijging van korte keten vetzuren in de blinde darm en in de dikke darm. Er wordt meer butyraat gevormd in het laatste deel van de dikke darm. Dit beschermd tegen darmtumoren. Daarnaast verbetert dit niet verteerbaar zetmeel de positieve effecten van niet verteerbare proteïnen zoals deze van aardappel.
Deze data geven eerste inzichten in de gezondheidsbevorderende effecten van niet verteerbaar zetmeel.
De bron van het niet verteerbare zetmeel voor functionele voeding wordt voor een groot stuk bepaald door de kristalliniteit van het zetmeel. Korte A-type kristallen vertragen de verteerbaarheid van zetmeel. Dus als de samenstelling van zetmeel veranderd wordt, wordt de verteerbaarheid van het zetmeel veranderd.
Niet verteerbaar zetmeel komt voor in
- vermalen graan;
- maïs, in de vorm van natief zetmeel;
- bananen bloem;
- aardappel pulp;
- normaal, zoet en waxy maïs.
Ook de vorm, de grootte, de oppervlakte poriën en kanalen zijn van belang.
De samenstelling van zetmeel wordt bepaald tijdens het rijpen van het graan. In een Chinese studie aan de Laiyang Agricultural University werden verschillende enzymen gevonden die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van zetmeel.
Dit zijn:
- sucrose synthase (SS),
- oplosbaar zetmeel synthase (SSS),
- granule-gebonden zetmeel synthase (GBBS),
- zetmeel-vertakkingsenzyme (SBE) en
- zetmeel-onttakkingsenzyme (DBE).
Elk van deze enzymen zijn gedurende een bepaalde periode van de graanrijping werkzaam. De activiteiten van deze enzymen verschillen sterk van maïs type tot maïs type (normaal, waxy, pop en zoet). Om een andere verhouding van zetmeelsamenstelling te krijgen moet er een andere verhouding enzymactiviteiten zijn. Immers, GBBS is voornamelijk verantwoordelijk voor de vorming van amylose in een later stadium van de graanrijping. Terwijl SSS en SBE instaan voor de vorming van amylopectine.
Definitie niet verteerbaar zetmeel
Niet verteerbaar zetmeel is zetmeel dat niet afgebroken wordt in de dunne darm. Het kan eventueel wel gedeeltelijk gefermenteerd worden in de dikke darm. Niet verteerbaar zetmeel heeft dus vergelijkbare eigenschappen met dieetvezel.
Er zijn 4 types niet verteerbaar zetmeel:
- Type I is het minst verteerbaar zetmeel. Het is zetmeel dat volledig opgesloten zit in de plantencel binnenin de celwand.
- Type II is iets beter verteerbaar zetmeel. Aardappelzetmeel behoort tot deze groep. Dit zetmeel is natief en granulair.
- Type III is het best verteerbaar. Type III is geretrogradeerd zetmeel. Zetmeel verstijfseld, zeg maar vormt een gel, wanneer het verwarmd wordt. Wanneer deze gel afkoelt, gaat er in de gel een verandering optreden. Een deel van de moleculen wordt kristallijn.
- Type IV is geen natuurlijk te bekomen zetmeel. Door zetmeel met bepaalde scheikundige producten of met warmte te behandelen, wordt dit minder verteerbaar. Dit type van zetmeel wordt in een grote groep van producten gebruikt. Denk maar aan brood, geëxtrudeerde snacks en soep.
Bron
Functional Ingredients
