Onze aardappelsector blijft jaar na jaar groeien, maar kijkt ook aan tegen grote duurzaamheidsuitdagingen. Innovatie zal een sleutelrol spelen om de nodige transitie te kunnen realiseren. Om alvast een zicht te krijgen op het aanbod aan nieuwigheden voor de sector, bezochten we INTERPOM. Graag nemen we u mee langs enkele ‘must-see’ innovatiestanden.
INTERPOM: De plek waar de hele aardappelketen samenkomt
INTERPOM is een unieke indoor vakbeurs voor de hele aardappelbranche. Ze brengt alle spelers samen die bijdragen aan de productie van onze nationale trots: de friet. Van pootgoed, aardappelrooiers, spuitmachines, opslagsystemen en aardappelverwerkingsmachines tot verpakkingssystemen, verse en verwerkte aardappelen. Telers, loonwerkers, verwerkers, verpakkers, aankopers en handelaren — zowel lokaal als internationaal, jong en oud — ontmoeten elkaar om marktevoluties, prijsontwikkelingen en innovaties in de sector te ontdekken. De editie van dit jaar vond zoals gewoonlijk plaats in Kortrijk Xpo en bracht tussen 24 en 26 november 330 exposanten uit 15 landen samen en kon rekenen op 23.998 bezoekers, een record.
Thema 2024: "Energizing a potato industry in transition"
INTERPOM 2024 stond in het teken van de transitie in de aardappelsector. Flanders’ FOOD, als innovatieplatform voor de Vlaamse agrovoedingsindustrie, volgde er een deel van de INNOVATION TOUR: een zorgvuldig geselecteerde lijst van de meest baanbrekende innovaties, samengesteld door onafhankelijke experts. De volledige lijst is te vinden op INTERPOM.
Deze innovaties ondersteunen de sector in haar transitie en richten zich op duurzaamheid, zoals efficiënt gebruik van energie en water, innovatieve gewasbescherming en digitalisering in de aardappelverwerking. Wij zochten en vonden aanknopingspunten met Flanders’ FOOD initiatieven.
Slim en duurzaam omgaan met energie
Innovatie op het gebied van energie stond centraal tijdens INTERPOM, van bewaring tot processing. Verschillende bedrijven presenteerden oplossingen die energie besparen, efficiënt benutten en bufferen of zelfs onafhankelijk maken van externe energiebronnen.
Energiereductie
Het OMNICURO NEXT-systeem van OMNIVENT optimaliseert de bewaring van aardappelen door sensormetingen, bewaarstrategie en energiebeschikbaarheid slim te combineren. Zo wordt energieverbruik verminderd terwijl de productkwaliteit behouden blijft. Hierop aansluitend kan het onderzoek naar energiemanagementsystemen in Focustraject 3 (Energy Resilience) van het Rethink Energy 4 Food project nog een meerwaarde bieden.
Energie-efficiëntie
FPS FOOD PROCESS SOLUTIONS introduceert de OPTICEPT®-technologie, waarbij een dubbel transportbandsysteem zorgt voor een hogere vulgraad en minder stroomverbruik van het PEF (Pulsed Electric Field) proces, in vergelijking met enkelvoudige systemen.
Energierecuperatie
Bij de productie van aardappelvlokken vangt de E2E STEAMCLOSURE van TUMMERS Food Processing Solutions stoom uit het droogproces op en zet deze om in herbruikbaar warm water. Wij zagen aanknopingspunten met Focustraject 2 van het Rethink Energy 4 Food project: Duurzame warmtevoorziening voor temperatuurintensieve voedingsprocessen
Energiebuffering
Nog in de bewaring van aardappelen bedacht VOS technics een innovatieve manier van koelen door gebruik te maken van glycolkoeling via de roosters in de drukgang van bewaarlocaties, gecombineerd met een thermische batterij (koudebuffer) voor het efficiënter omgaan met energie. De thermische batterij kan opgeladen worden door koppeling met zonnepanelen, windenergie of energie trading platforms (bij lage energieprijzen). Ook dit past weer in Focustraject 3 (Energy Resilience) van het Rethink Energy 4 Food project – Flexibel aansturen van verschillende energiebronnen.
Energieopslag
KIOZ biedt een innovatieve oplossing waarbij overtollige zonne-energie in waterstof wordt opgeslagen tijdens de zomer. In de winter wordt deze waterstof weer omgezet in elektriciteit, wat bedrijven onafhankelijk maakt van externe energiebronnen. Dit geven we door aan de onderzoekers van VITO die in Focustraject 3 van het Rethink Energy 4 Food project onderzoek doen naar de mogelijkheden van energieopslagsystemen in de voedingsindustrie.
WATER: the next big thing
Water is een prioritair thema in de aardappelketen, en dit van veld tot en met verwerking. Innovaties in waterbeheer werden belicht in de keynote, het panelgesprek en de innovatietour.
Hergebruik van water
AZULATIS is een pionier op het gebied van waterhergebruik binnen de aardappelindustrie. Omgekeerde osmose (RO) speelt daar een cruciale rol in, namelijk om zouten, metaalionen e.d. te verwijderen. De RO-membranen dienen aangezuurd te worden. Typisch gebruikt men daar sterke zuren voor, maar AZULATIS werkte een alternatief uit met CO₂. Deze procesaanpassing is niet enkel een stuk veiliger en duurzamer voor mens en milieu, maar verhoogt ook de efficiëntie van het RO-proces. Hergebruik van eigen gezuiverd water zorgt voor minder afhankelijkheid van externe bronnen terwijl ook warmte wordt teruggewonnen en productiekosten worden verlaagd. Men verkrijgt echter ook een concentraatstroom. Hierover werkt Flanders’ FOOD momenteel een projectvoorstel uit (contact: marie.demarcke@flandersfood.com)
Inzichten uit de keynote
Prof. dr. ir. Sarah Garré besprak wateruitdagingen in de landbouw, zoals droogte, waterbeschikbaarheid, piekregens en verzilting van polders. De oplossing is een ‘en-en-en-verhaal’ waar ook heel wat kleine dingen toe kunnen bijdragen. Passeerde de revue: bodemzorg, efficiënte irrigatie, slimme drainage, landschappelijke ruimte voor water, vertraagde regenwaterafvoer en -infiltratie, de ontwikkeling van klimaatbestendige aardappelrassen en rekening houden met het menselijk gedrag.
In het aanvullende panelgesprek, gemodereerd door Christophe Vermeulen (CEO van Belgapom), werd de problematiek benaderd vanuit het perspectief van de industrie (Wim Quaegebeur), watertechnologiebedrijven (Klaas Malisse), beleid (Ine Soenen), innovatie (Charlotte Boeckaert) en onderzoek (Sarah Garré). We noteerden daarbij: de technische vooruitgang om RO op hoge temperatuur te kunnen toepassen (interessant voor valorisatie van ons Sucr’eau-project), de keuze die men bij waterrecuperatie heeft om voor drink- dan wel proceswater te gaan, de nood om industriële watertechnologie op pilootschaal te testen, de beperkingen (t.o.v. wat technisch mogelijk zou zijn) door regelgeving, het belang van monitoring van de goede werking van waterrecuperatieprocessen en een pleidooi voor een holistische aanpak van het waterbeleid op het niveau van de waterloop.
Gewasbeschermingsinnovaties voor een duurzamere aardappelteelt
De toekomst van gewasbescherming draait om innovatie. Nieuwe producten en sensoren maken betere monitoring en effectieve bescherming mogelijk.
ARELI van CERTIS BELCHIM combineert de actieve stoffen cyazofamid (Ranman Top) met valifenalaat voor een preventieve aanpak tegen Phytophthora, wat de effectiviteit verlengt en resistentie voorkomt.
Het SUSTAINABLE POTATO PLATFORM van NUFARM biedt een duurzame en geïntegreerde aanpak als antwoord op de opkomst van nieuwe, agressievere Phytophthora-genotypen. Het platform richt zich op het onderzoeken en testen van nieuwe biologische gewasbeschermingsbenaderingen (biofungiciden en biostimulanten) in combinatie met gangbare pesticiden, evenals op de effecten op resistentie van aardappelrassen. Naast Phytophthora-resistentie en -bestrijding is ook duurzame loofdoding een belangrijke factor binnen het platform. Met de toepassing van NUCROP wordt aardappelloof op een veilige en effectieve manier gedood door het gebruik van een geleidende vloeistof en elektrische stroom.
Het biofungicide ROOTDEI BIOCONTROL® van BIOCONTROL TECHNOLOGIES bevat Trichoderma asperellum stam T34, die Rhizoctonia solani effectief bestrijdt en langdurige bescherming biedt dankzij zijn hoge persistentie in de bodem.
De eerste agri-camera voor plantmonitoring CROPLER VELD CAMERA stuurt dagelijks beelden van velden naar de boer, zodat gewassen beter in de gaten gehouden worden en problemen vroegtijdig kunnen worden aangepakt.
De SOILTECH WIRELESS sensor kan samen met gewassen worden geplant en meet temperatuur en vochtigheid en stuurt gegevens naar een app. Met extra functies zoals een regenmeter verandert het in een volledig weerstation.
De bodem is het belangrijkste productiemiddel van een landbouwer. De kwaliteit ervan is van cruciaal belang voor een geslaagde teelt. De INTERRA SCAN van SYNGENTA is een bodemscan met hoge resolutie die de kwaliteit van een perceel in kaart brengt. Zo bekom je gedetailleerde perceelskartering en taakkaarten voor de landbouwmachines waarmee aan precisielandbouw gedaan kan worden (AgriFood 4.0 - Flanders' FOOD).
DIGITALISERING in het aardappelverwerkingsproces
De automatisatie van kwaliteitsmetingen in productieprocessen door gebruik te maken van AI-modellen kan via de VIRTUAL QUALITY ASSISTANT van Polysense. Het meet eigenschappen zoals dimensies, kleur, defecten en droge stof. Deze data optimaliseren procesparameters en worden inzichtelijk gemaakt via een dashboard. Dankzij gegenereerde of gesimuleerde data kunnen AI-modellen snel en schaalbaar worden ingezet. Dergelijke innovaties kunnen complementair ingezet worden bij de procesoptimalisering die in het Intelligent-FRY project wordt uitgewerkt.
Verder innoveren is de boodschap
Met deze innovatieve benaderingen presenteerde INTERPOM 2024 zich als dé plek waar de aardappelsector zijn toekomst vormgeeft. Voor ons was het bezoek aan de standen van de ‘innovation tour’ alvast nuttig om onze roadmap ‘Aardappel tot friet’ te actualiseren en nieuwe contacten te leggen. Dat zal van pas komen om nieuwe innovaties voor de bedrijven uit de sector te ontwikkelen. Die zijn dringend nodig: volgens Christophe Vermeulen staat de sector immers voor vijf cruciale jaren om de duurzaamheidstransitie te maken (zie interview in VILT). Ook uw idee is dus welkom, wij zorgen voor de begeleiding om tot de realisatie ervan te komen (zie: een idee uitwerken - Flanders' FOOD).
