Eindelijk, voor het eerst is een insect goedgekeurd voor menselijke consumptie in de EU. De gedroogde gele meelworm is toegelaten als voedingsproduct op de Europese markt. En dat opent perspectieven voor het gebruik als voedingsingrediënt, denk maar aan energierepen of pasta. Maar hoe moeten we die insecten nu kweken en verwerken? Gelukkig heeft het Strategisch Platform Insecten een handleiding klaar voor bedrijven die hiermee aan de slag willen, uiteraard op een duurzame en voedselveilige manier.
De handleiding geeft een overzicht van de principes en aandachtspunten om zelf van start te gaan met insectenkweek en -verwerking. Maar ook meer ervaren bedrijven vinden heel wat nuttige info in de handleiding. Je krijgt onder meer inzicht in de wetgeving, de productiesystemen, het oogsten, de bewaring, de verwerking, de verpakking, de bedrijfsvoering en het dierenwelzijn. In de handleiding vind je meer info over de productie van de meeltor, de zwarte soldatenvlieg, de huiskrekel en de treksprinkhaan. De handleiding werd gemaakt door Hogeschool VIVES, in samenwerking met Thomas More Hogeschool en met advies van de leden van het Strategisch Platform Insecten. De handleiding werd gefinancierd vanuit het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse Overheid.
Insecten eten is voor mensen in Azië gewone kost. In Europa en Vlaanderen zijn er een aantal initiatieven, maar de huidige markt is nog relatief klein. Het potentieel is echter zeer groot. Immers, in de maatschappij groeit de aandacht voor duurzame en circulaire voedingssystemen. En dan komen insecten als bron van hoogwaardig dierlijk eiwit voor menselijke en dierlijke voeding in beeld. Naast eiwitten bevatten insecten ook andere interessante bestanddelen als vetten en vezels, maar ook vitamines en mineralen. Naast het gebruik als ingrediënt voor voeding en voeder zullen insecten een belangrijke rol gaan spelen in de circulaire bio-economie. En dan vooral als verwerkers van laagwaardige reststromen, bijvoorbeeld uit de agrovoedingsindustrie, tot nieuwe grondstoffen. Zo worden gewasresten, aardappelschillen of brouwerijafval omgezet tot hoogwaardige eiwitten, vetten en vezels. Insecten als de nieuwe varkens, maar dan met een hogere efficiëntie per vierkante meter dan de traditionele landbouwhuisdieren. Uiteraard moet er nog heel wat verder onderzocht en geoptimaliseerd worden, zowel voor de kweek als de verwerking. Zo is bijvoorbeeld luchtzuivering in de kweekruimtes en het dragen van gepaste kleding belangrijk om het risico op allergische reacties door insectenstof te verminderen. Met behulp van automatisering en sensoren wordt precisiekweek mogelijk. En wat kan je aanvangen met het restsubstraat van de insectenkweek, een mengsel van uitwerpselen, restvoer en insecten? Info hierover en nog veel meer vind je terug in de handleiding.
In Vlaanderen zijn er verschillende kennisinstellingen met expertise, zowel op labo- als pilootschaal. Zo is er bijvoorbeeld een praktijkcentrum insectenkweek bij Inagro in Roeselare en is er de Insect Pilot Plant in Geel en Mol, een initiatief van KU Leuven, Thomas More Hogeschool en VITO. Zij ondersteunen bedrijven met specifieke technische vragen rond kweek, oogst, stabilisatie en bioraffinage van insecten op pilootschaal. Hierdoor kan de opstap naar industriële productie versneld worden.
Het circulair eiwit van de insecten, ook al is het dan dierlijk eiwit, past volledig in de eiwitstrategie die Vlaanderen momenteel verder uitrolt. Binnen de roadmap eiwittransitie van Flanders’ FOOD past het insecteneiwit binnen het concept NOVOPRO: identificatie, kweek en mogelijkheden voor verwerking van nieuwe eiwitbronnen. Interessante projectideeën met meerdere bedrijven kunnen via Flanders’ FOOD eventueel verder uitgewerkt worden voor financiering bij VLAIO. De nieuwe insectenhandleiding toont aan dat er in Vlaanderen voldoende expertise aanwezig is bij kennisinstellingen en bedrijven om uit te groeien tot een belangrijke kennisregio voor de kweek en verwerking van insecten.
