FoodCare

Waarom dit project?

Voor grootkeukens verbonden aan zorginstellingen is het een uitdaging om dagelijks maaltijden samen te stellen die aangepast zijn aan de noden van de zorgbehoevenden. Bijkomende uitdaging voor hen is ook om deze maaltijden lekker, mooi gepresenteerd en warm op het juiste moment bij de mensen te krijgen. De huidige trend waarbij op zoek wordt gegaan naar gepersonaliseerde voeding, afgestemd op de wensen en de noden van de eindgebruiker, is een trend die voor alle actoren betrokken in de keten van maaltijdproductie belangrijk is.

Het zijn niet alleen ouderen of personen die lijden aan een chronische aandoening die specifieke voedingsbehoeften hebben. Steeds meer consumenten zijn heel bewust bezig met hun persoonlijke noden op voedingsvlak. Het is daarom niet alleen voor zorginstellingen maar ook voor andere grootkeukens en bij uitbreiding voor alle actoren betrokken in de keten van voedselproductie een uitdaging om maaltijden af te leveren die voldoen aan de behoeften van de uiteindelijke consument. De uitdaging ligt hem niet alleen in het voorzien van maaltijden die de juiste nutritionele bestanddelen bevatten, maar evenzeer moeten die maaltijden voldoende smakelijk zijn, de juiste textuur hebben en uiteraard ook aan de nodige criteria rond voedselveiligheid voldoen.

Er is al heel wat kennis over de positieve impact van evenwichtige en aangepaste voeding op de gezondheid. De positieve impact kan echter enkel gerealiseerd worden als het voor alle actoren duidelijk is hoe ze hun processen en producten kunnen aanpassen. De kennis die er al is moet dus nog vertaald worden in concrete praktische richtlijnen. Het gaat dan over aanpassing in keuze van ingrediënten, aanpassing van recepturen, parameters van de productieprocessen, bewaar- en verpakkingstechnieken, maar evenzeer logistieke processen zoals bewaring, vervoer of het bedelen van de maaltijden.

Onderzoeksaanpak en resultaten

FoodCare was een collectief onderzoeks-, ontwikkelings- en disseminatieproject (type COOCK) met als doel een veralgemeende, herhaalbare en opschaalbare methodiek te ontwikkelen voor het op punt stellen en aanpassen van maaltijden en maaltijdcomponenten die inspelen op specifieke voedingsbehoeften van de consument.

In FoodCare werden, samen met de NuHCaS partners ILVO en VIVES, methodieken ontwikkeld voor het optimaliseren van maaltijden en maaltijdcomponenten op basis van de specifieke voedingsbehoeften van de consument. Daarbij werden alle actoren in de volledig keten, van grondstof tot geserveerde warme maaltijd, nauw betrokken. Om deze optimalisaties te verkennen, werden variaties in bereidingswijzes van broccoli, kip en gepaneerde vis uitgetest en werd het effect ervan op vitaminegehalte, kleur, vocht, textuur of krokantheid en nutritionele samenstelling geëvalueerd. Dit werd wetenschappelijk onderbouwd met een experimenteel ontwerp, waarvan de resultaten te vertalen zijn naar de praktijk. Ook een economische benadering van de cateringafdeling in de zorg werd ingesloten. Daarnaast werd verkend hoe een aardappelpuree verrijkt kan worden met eiwitten om de nutritionele waarde te verhogen.

Bijgevoegd filmpje geeft je een blik achter de schermen van het project en samen met Kanaal Z brachten we mooi in beeld hoe een zorgactor, een voedingsbedrijf en een technologiebedrijf aan de slag gingen met de resultaten van dit COOCK project.

Tijdens de looptijd van het project (1 januari 2021 tot 31 december 2023) hebben we met NuHCaS 2 events op poten gezet waarbij het project FoodCare in de kijker gezet werd. Op 15 september 2022, tijdens het NuHCaS event ‘slimmer eten in de zorg’ werd er aan de hand van de eerste resultaten van het project en demonstraties van interessante en innovatieve voorbeelden inspiratie gegeven hoe de betrokken actoren zelf aan de slag kunnen gaan. Je leest het hier.

Een jaar en heel wat nieuwe resultaten verder, organiseerde we op 23 november het NuHCaS event waar FoodCare ook zijn slotevent kende. Verslag hiervan: ‘Hoe kunnen de voedings- en gezondsheidssector beter samenwerken voor een gezondere consument’ kan je hier terugvinden.

Toegang tot de projectresultaten

Leer meer over hoe je een verbetertraject kan aanpakken, en hoe optimale condities en resultaten gevonden kunnen worden, in onze artikels in de radar (zie onderaan) of op https://www.nuhcas.be/foodcare/

Doelgroep

De resultaten van het project zijn in eerste plaats gericht naar voedingsverwerkende bedrijven en hun toeleveranciers, die verder aan de slag kunnen met de kennis en informatie om hun processen en recepturen aan te passen in functie van de noden van de eindgebruiker.

Daarnaast richten we ons op (zorg)organisaties die maaltijden produceren voor specifieke doelgroepen. Dit kunnen ziekenhuizen zijn die dagelijks heel wat maaltijden moeten voorzien voor heel wat verschillende doelgroepen, allemaal met andere voedingsbehoeften. Maar evengoed zorginstellingen waar ouderen verblijven die ook hun specifieke behoeften hebben. Dikwijls wordt gewerkt via een centrale keuken die voor verschillende vestigingen en ook verschillende doelgroepen produceert. De logistieke stap (vervoeren, bewaren) tussen deze verschillende vestigingen maakt ook deel uit van dit project. Sommige instellingen bereiden hun maaltijden zelf, maar een belangrijk deel doet beroep op externe cateraars en foodservice bedrijven die consumptieklare maaltijden of maaltijdcomponenten aanbieden.

Vervolgacties

Met de partners van FoodCare zijn we samen met Imec op 1 maart 2024 van start gegaan met het nieuwe COOCK project FINE (Food Intake Ecosystem). In dit project ligt de uitdaging om aan de hand van een bestaande tool om voedselconsumptie te meten te gaan verkennen wat nodig is om voedingsinname te linken aan gezondheidsgegevens binnen een health dataspace.

https://www.flandersfood.com/nl/nieuws-new-flanders-food/2022/food-intake-ecosystem-fine

Projectpartners

Flanders’ FOOD beheerde en coördineerde het project. Het project werd uitgevoerd samen met VIVES Hogeschool en ILVO (Instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek). 

Het project FoodCare ontstond binnen het samenwerkingsinitiatief Nutrition Health Care System (NuHCaS). Via een systemische benadering wil NuHCaS de voedings-, zorg- en gezondheidssector verenigen om kennis op te bouwen en onderzoek uit te voeren naar de invloed van voeding op onze gezondheid.